Πως να (μην) βοηθήσω το παιδί μου στο διάβασμα
Από τα θέματα που κυριαρχούν πολύ συχνά στις συζητήσεις των γονέων μεταξύ τους είναι αναμφίβολα το διάβασμα των παιδιών στο σπίτι. Ακόμα και αν δεν το εκφράζουμε λεκτικά, αναρωτιόμαστε καθημερινά: Τι χρειάζεται από μένα το παιδί μου; Πως μπορώ να το βοηθήσω πραγματικά στο διάβασμα του;
Θα ήθελα να διαχωρίσω εδώ δυο διαφορετικές οπτικές ή και στόχους.
Η μακροπρόθεσμη οπτική και η βραχυπρόθεσμη οπτική
Η βραχυπρόθεσμη οπτική έχει ως στόχο να πάει το παιδί διαβασμένο στο σχολείο. Να κάνει τις ασκήσεις και εργασίες που έχει για αύριο, να μελετήσει για ένα διαγώνισμα και να πάρει έναν καλό βαθμό.
Η μακροπρόθεσμη οπτική έχει ως στόχο να συνδυάσει την μάθηση με ευχάριστα συναισθήματα, να αγαπήσει την μάθηση και το βιβλίο, να γίνει υπεύθυνο όσον αφορά την οργάνωση του χρόνου του και των προσωπικών του αντικειμένων.
Η μια οπτική δεν αποκλείει την άλλη, αλλά έχει ενδιαφέρον αν παρατηρήσεις, όλοι προς κάποια από τις δυο οπτικές τείνουμε.
Να βοηθήσει λοιπόν κανείς ή να μη βοηθήσει; Αυτό είναι το ζήτημα.
Πως μπορώ πραγματικά να το βοηθήσω το παιδί μου στο διάβασμα στο σπίτι;
1. Ξεκάθαρες αρμοδιότητες
Όταν είναι για τον γονιό ξεκάθαρο πως η αρμοδιότητα των μαθημάτων ανήκει στον μαθητή/ την μαθήτρια, είναι πιο εύκολο να το επικοινωνήσει με το ίδιο το παιδί. Φυσικά και επικοινωνούμε την διαθεσιμότητα μας να βοηθήσουμε όταν το χρειάζεται. Αυτό μπορεί να γίνει και με κάποια ιδέα για τον τρόπο που οργανώνεται είτε σε κάποια διευκρίνηση ή αν έχει κάποια ερώτηση ή δυσκολία, αλλά το μεγαλύτερο μέρος της ευθύνης για το διάβασμα στο σπίτι είναι του παιδιού. Η διαφορά φαίνεται στις ερωτήσεις : “Έλα να κάνουμε τα μαθήματα σου” σε αντίθεση με το “Τι εργασίες έχεις να κάνεις για αύριο; “.
Διάβασε επίσης: Γιατί οι Δανοί μεγαλώνουν τα πιο ευτυχισμένα παιδιά στον κόσμο;
2. Πόσο ψηλά έχω βάλει τον πήχη;
Αντί να περιμένω το τέλειο αποτέλεσμα από την μελέτη του παιδιού μου μπορώ και είναι καλό να το επαινώ όταν κάνει το καλύτερο που μπορεί για την ηλικία του. Το να ασκήσω πίεση ή να το μαλώσω ίσως μοιάζει για λίγο να είναι αποτελεσματικό, αλλά το κόστος που πληρώνουμε γι’ αυτή την πίεση είναι πολύ ακριβό: η φθορά στη σχέση μας και οι ακάλυπτες του συναισθηματικές ανάγκες για αποδοχή, ενθάρρυνση και σύνδεση.
Από την άλλη ένα παιδί που νιώθει ασφάλεια, εμπιστοσύνη, αποδοχή και βεβαιότητα πως η καλή προσπάθεια του αναγνωρίζεται, θα κάνει το καλύτερο που μπορεί. Ένα παιδί που θεωρεί πως τίποτα λιγότερο από το τέλειο δεν επιτρέπεται, είναι πιο πιθανό να πέσει στην παγίδα του όλα ή τίποτα. Να σκεφτεί δηλαδή : “αφού δεν θα το κάνω τέλεια, γιατί να προσπαθήσω;”. Τότε πολύ πιθανόν θα θέλει να αποφύγει το διάβασμα στο σπίτι.
Σε ένα φορτισμένο κλίμα προέχει η αποκατάσταση της ατμόσφαιρας μεταξύ μας και η μελέτη έρχεται σε δεύτερη μοίρα.
Να θυμίσω εδώ το σχεδόν αυτονόητο: Δεν υπάρχουν τέλειοι γονείς, μα ούτε και τέλεια παιδιά. Ευτυχώς! Κάνουμε όλοι ότι καλύτερο μπορούμε.
3. Προσέχω να μην παρεμβαίνουν οι δικές μου επιθυμίες και ανάγκες
Το δικό μας μαθησιακό βιογραφικό μπορεί να παρεμβαίνει στην μελέτη του παιδιού μας με διάφορους τρόπους που με την πρώτη ματιά ίσως μοιάζουν άσχετοι ή δεν είναι τόσο εμφανής.
Αν για παράδειγμα εγώ ήμουν καλή μαθήτρια, ίσως να με αποθαρρύνει η ταχύτητα που μαθαίνει το παιδί μου. Ειδικά αν έχει διαφορετικές μαθησιακές ευκολίες και δυσκολίες από ότι εγώ. Αν κάτι με δυσκολεύει και παρεμβάλλεται στην θετική μου στάση προς το παιδί, τότε είναι σοφό ως γονιός να αναζητήσω βοήθεια από κάποιον ειδικό.
Το να δουλέψω τα θέματα που αναδύονται και παρεμποδίζουν την εξέλιξη μου, είναι προς όφελος και όλης της οικογένειας τελικά.
Διάβασε επίσης : 5 φράσεις που κάθε μαμά έχει ανάγκη να ακούσει
4. Καλή συνεννόηση με την δασκάλα/ δάσκαλο
Οι δασκάλες και οι δάσκαλοι κάνουν μια σπουδαία δουλειά, πολύ απαιτητική και συχνά υπό αντίξοες συνθήκες. Στο βιβλίο “Καλός ή κακός μαθητής- μειονεκτήματα και πλεονεκτήματα” της παιδαγωγού Heidemarie Brosche (εκδόσεις Θυμάρι) αναφέρεται η εξής εύστοχη δήλωση :
Οι μαθητές του σήμερα εκπαιδεύονται από δασκάλους του χτες για τις δουλειές του αύριο.
Από το ασταθές εκπαιδευτικό σύστημα σε όλες τις βαθμίδες, την έλλειψη εκπαιδευτικών μέχρι τις ατέλειες των σχολικών βιβλίων και τον όγκο της ύλης που πρέπει να καλυφθεί, η κατάσταση δεν είναι ρόδινη. Αν αποφύγουμε να εξιδανικεύσουμε την καθημερινότητα τόσο του δασκάλου όσο και του γονιού, πλησιάζουμε ο ένας τον άλλον με περισσότερο αλληλοσεβασμό.
Σε μια πιθανή διαφωνία ή αντιπαράθεση μεταξύ γονέα και παιδαγωγού, το θέμα δεν είναι να βρούμε ποιος έχει δίκιο, αλλά ποια είναι η πιο βοηθητική αντιμετώπιση προς όφελος του παιδιού. Δεν βρισκόμαστε σε απέναντι πλευρές.
Δεν είμαστε αντίπαλοι.
Είμαστε σύμμαχοι υπέρ του παιδιού.
Καταλαβαίνουμε πως σε αυτή την βάση επικοινωνίας έχουμε ένα γόνιμο έδαφος για ουσιαστικό και εποικοδομητικό διάλογο.
Συζήτησε τις δυσκολίες ή τους προβληματισμούς σου σχετικά με τις εργασίες και το διάβασμα στο σπίτι ή ότι σε απασχολεί. Νωρίς. Όχι όταν θα έχεις χάσει πια την υπομονή σου.
Ξέρω πως δεν είναι εύκολο σε όλες τις περιπτώσεις αλλά πιο εύκολα διαχειριζόμαστε έναν προβληματισμό στο ξεκίνημα του, παρά όταν γίνει πια παγιωμένη σκέψη ή συμπεριφορά με το πέρασμα των εβδομάδων ή και μηνών.
Αν θέλεις να φτιάξεις ένα καράβι, μην βάλεις τους ανθρώπους να σου κουβαλήσουν μόνο ξύλα και εργαλεία, να μοιράσουν αρμοδιότητες και να οργανώσουν τη δουλειά. Κάνε να φωλιάσει μέσα τους ο πόθος για την απέραντη θάλασσα.
Αντουάν ντε Σαιντ Εξιπερύ,
Γάλλος ανθρωπιστής και συγγραφέας
5. Μαθησιακό στυλ και διάρκεια συγκέντρωσης
Δεν έχουν όλα τα παιδιά την ίδια ικανότητα να διατηρούν την προσοχή τους σε μια εργασία. Η ικανότητα εστίασης σχετίζεται με την ηλικία του παιδιού και το αναπτυξιακό στάδιο που βρίσκεται. Για παράδειγμα ένα 6χρονο παιδί μπορεί να συγκεντρωθεί περίπου 12-18 λεπτά σε μια εργασία (βλέπε περισσότερα εδώ, στα αγγλικά ). Οι χρόνοι αυτοί ισχύουν με την προϋπόθεση να είναι χορτάτο, να μην είναι κουρασμένο, να του είναι ευχάριστο και να θέλει να ασχοληθεί και δεν αποσπά κάτι άλλο την προσοχή του, όπως η τηλεόραση ή το τηλέφωνο.
Το να έχουμε μια ρεαλιστική εικόνα για την δυνατότητα συγκέντρωσης θα βοηθήσει να οργανώσουμε ένα διάλειμμα όταν το χρειάζεται. Επίσης θα αποφύγουμε όλοι σε μεγάλο βαθμό την απογοήτευση, την πίεση και τους καβγάδες και το διάβασμα στο σπίτι θα είναι πιο αποτελεσματικό και λιγότερο ψυχοφθόρο.
Μια πληροφορία που μπορεί ακόμα να βοηθήσει είναι να διερευνήσουμε ποιο είναι το μαθησιακό στυλ ή αλλιώς μαθησιακός τύπος του παιδιού. Τα παιδιά στο σχολείο μαθαίνουν συνεχώς νέες πληροφορίες και δεξιότητες, αλλά δεν μαθαίνουν ή δεν ανακαλύπτουν ΠΩΣ να μαθαίνουν. Μαθαίνουν όλα τα παιδιά με τον ίδιο τρόπο; Όχι βέβαια. Ένα παιδί μαθαίνει πιο αποτελεσματικά ακούγοντας το μάθημα ( ακουστικός τύπος). Άλλο βλέποντας ένα σχεδιάγραμμα ( οπτικός τύπος), άλλο συζητώντας για το περιεχόμενο του μαθήματος ( διαπροσωπικός τύπος). Αν και υπάρχουν διαφορετικές απόψεις για την αξιολόγηση του μαθησιακού στυλ, μπορεί να είναι ένα χρήσιμο εργαλείο ώστε η μαθήτρια / ο μαθητής να μην σπαταλάει χρόνο και ενέργεια σε έναν τρόπο που δεν μπορεί να αποδώσει.
Σχετικά με την διαδικασία εύρεσης του μαθησιακό προφίλ και την χρησιμότητα των αποτελεσμάτων μπορείς να διαβάσεις περισσότερα στην σελίδα της Χρυσάνθη Κωστάρα www.findyourbliss.gr.
Δώσε προτεραιότητα στην ποιότητα της σχέσης σας
Το σχολείο, οι εργασίες για το σπίτι, τα μαθήματα είναι ένα κομμάτι της ζωής των παιδιών μας. Σημαντικό και αναπόσπαστο κομμάτι βέβαια, αλλά ας μην ξεχνάμε και όλα τα άλλα κομμάτια της ζωής τους με κυριότερο από αυτά το ελεύθερο παιχνίδι.
Ένας βαθμός δεν καθρεφτίζει την ποιότητα της σχέσης μου με το παιδί, ούτε την παρουσία μου στη διαδικασία της μάθησης. Ας μην ξεχνάμε πως τα παιδιά μαθαίνουν όλη μέρα, όχι μόνο τις ώρες που βρίσκονται στο σχολείο. Απλά μαθαίνουν διαφορετικά πράγματα.
Όλα έχουν τη θέση τους και την αξία τους.
Ο ρόλος μου ως γονιός δεν εξαντλείται στο να θα βοηθήσω το παιδί μου στο διάβασμα.
Η κατάκτηση της αυτονομίας των παιδιών θέλει χρόνο και εξάσκηση από μέρους τους. Από την πλευρά του γονιού χρειάζεται χρόνο και σεβασμό στο ρυθμό και τον τρόπο του να κατακτήσει τα ηλικιακά του ορόσημα.
Κάνουμε όλοι το καλύτερο που μπορούμε.
Όπως δεν έχουν όλοι οι άνθρωποι τον ίδιο ρυθμό και τρόπο, έτσι και τα παιδιά.
Και είναι εντάξει αυτό.
Κάθε παιδί, κάθε οικογένεια, κάθε τάξη και κάθε σχολείο είναι διαφορετικά, γι’ αυτό κι εδώ εκφράζω απλά κάποιες γενικές σκέψεις σχετικά με το διάβασμα στο σπίτι.
Διάβασε επίσης : Γονείς και παιδιά, Χόρχε Μπουκάι, μια πρόταση βιβλίου
Υ.Γ.
Ωστόσο αν η ανησυχία του γονιού επιμένει θα πρότεινα να διερευνήσει με κάθε τρόπο την όποια δυσκολία ή ανησυχία του. Δεν χρειάζεται να υποφέρει η σχέση του γονιού με το παιδί από τις δυσκολίες, όταν υπάρχουν πια διαθέσιμες λύσεις στις μέρες μας.
Ρώτα.
Μάθε.
Ζήτα βοήθεια.
Επέμενε μέχρι να βρεθούν οι λύσεις που χρειάζεται το παιδί σου.
Μαρία
Photo Credits
https://unsplash.com/photos/WE_Kv_ZB1l0
https://www.pexels.com/el-gr/photo/256468/
So right!