Ρομπότ ή Μάρθα Βούρτση: η αξία της συναισθηματικής νοημοσύνης

Ούτε ρομπότ, ούτε Μάρθα Βούρτση. Απλώς, εσύ!

 

Πως σου φαίνεται η ιδέα να ζήσεις μια ζωή που είναι ταυτόχρονα :

Αποτελεσματική, χάρη στη λογική και την οργάνωση

Αυθεντική, χάρη στο συναίσθημα  και τη διαίσθηση

Αρμονική, χάρη στην ενσυναίσθηση και τη σύνδεση

 

Σου μοιάζει περίεργο; Αδύνατον; Ουτοπικό; Κι όμως, θα σου προτείνω έναν τρόπο να το πετύχεις μιας και πιστεύω πως όλοι μας έχουμε τη δυνατότητα να αναπτύξουμε αυτή την ικανότητα. Απλώς χρειάζεται λίγη εξάσκηση και η αναγνώριση της αλήθειας ότι τα συναισθήματα είναι η γλώσσα της ψυχής — μια γλώσσα που μιλάμε όλοι, ο καθένας με τον δικό του τρόπο. Κι ενώ εμείς μπορεί να τα αγνοούμε, οι διαφημιστές γνωρίζουν πολύ καλά ότι τα συναισθήματά μας είναι αυτά που μας ωθούν να επιλέγουμε, να αγοράζουμε και να να παίρνουμε αποφάσεις. Ας εξερευνήσουμε λοιπόν αυτή την παλέτα και ας μάθουμε να την καταλαβαίνουμε καλύτερα.

 

Τι είναι η συναισθηματική νοημοσύνη (EQ);

Είναι η ικανότητα να αναγνωρίζουμε, να κατανοούμε, να διαχειριζόμαστε και να εκφράζουμε τα συναισθήματά μας με υγιή τρόπο. Παράλληλα, είναι η δεξιότητα να καταλαβαίνουμε και να ανταποκρινόμαστε στα συναισθήματα των άλλων. Αν θες είναι ένας τρόπος να αποφεύγουμε τα συναισθηματικά ναρκοπέδια. Περιλαμβάνει αυτογνωσία, αυτορρύθμιση, ενσυναίσθηση και κοινωνικές δεξιότητες. 

Η συναισθηματική νοημοσύνη ξεκινάει με μια πολύ απλή ερώτηση:

Τι νιώθω τώρα; Όμως, για να απαντήσουμε, πρέπει πρώτα να μάθουμε να αναγνωρίζουμε και να ονομάζουμε τα συναισθήματά μας.

Τι είναι η συναισθηματική ενημερότητα;

Είναι το να έχεις συνείδηση των συναισθημάτων σου σε πραγματικό χρόνο, να μην τα αγνοείς ή να τα καταπιέζεις, αλλά και να μην τους δίνεις απόλυτη εξουσία πάνω σου. Είναι το να αναγνωρίζεις ότι το συναίσθημα σου λέει κάτι, αλλά εσύ επιλέγεις πώς θα ανταποκριθείς.

Πώς καλλιεργείται;

Αυτοπαρατήρηση – Τι νιώθω και γιατί; Πώς επηρεάζει αυτό τις σκέψεις και τις πράξεις μου;

Αποδοχή συναισθημάτων – Όλα τα συναισθήματα είναι χρήσιμα, ακόμα και τα «δυσάρεστα».

Αυτορρύθμιση – Δεν αντιδράμε παρορμητικά, αλλά δίνουμε χώρο στο συναίσθημα να περάσει μέσα από εμάς.

Ενσυναίσθηση – Προσπαθούμε να μπούμε στα παπούτσια του άλλου, χωρίς να κρίνουμε ή να βιαζόμαστε να δώσουμε λύσεις.

Υγιής έκφραση – Εκφράζουμε ό,τι νιώθουμε με ειλικρίνεια, χωρίς επιθετικότητα ή καταπίεση.

Διαχείριση συγκρούσεων – Αναγνωρίζουμε ότι οι σχέσεις έχουν εντάσεις, αλλά μαθαίνουμε να τις χειριζόμαστε με σεβασμό.

 

Έχεις παρατηρήσει πότε τείνεις προς τη λογική και πότε προς το συναίσθημα;

Έχεις αναρωτηθεί σε δύσκολες καταστάσεις “τι λέει η λογική μου” και “τι λένε τα συναισθήματα μου”

 

Ποια είναι τα εμπόδια;

Καταπίεση συναισθημάτων (μεγαλώσαμε ακούγοντας «μην κλαις», «μην θυμώνεις», «μην το παίρνεις προσωπικά»)

Φόβος της ευαλωτότητας (αν δείξω τι νιώθω, θα το εκμεταλλευτούν;)

Αρνητικές πεποιθήσεις («Είναι αδυναμία να εκφράζεσαι συναισθηματικά» – λάθος, είναι τεράστια δύναμη)

Το εγώ μας (δεν θέλω να παραδεχτώ ότι μπορεί να κάνω λάθος ή ότι πληγώθηκα)

Τοξικές επιρροές (άνθρωποι που υποτιμούν τα συναισθήματα ή μας κάνουν gaslighting)

Αν είσαι διατεθειμένος/η να δεσμευτείς απέναντι στον εαυτό σου, να είσαι ειλικρινής και να δεχτείς ότι όλοι κάνουμε και θα κάνουμε λάθη αλλά μπορούμε να μαθαίνουμε από αυτά, τότε είσαι ήδη στην σωστή κατεύθυνση.

Ίσως αναρωτιέσαι…

Γιατί όμως να μπεις σ’ αυτή την διαδικασία; Τι έχει να σου προσφέρει ;

Καλύτερες σχέσεις (προσωπικές και επαγγελματικές)

Εσωτερική ηρεμία (λιγότερες συναισθηματικές εκρήξεις)

Ικανότητα να διαχειριζόμαστε δύσκολες καταστάσεις

Μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση και αίσθηση ελέγχου

Τα άκρα Ορθολογισμός και Συναισθηματισμός:

1. Ο Τέρμα Ορθολογισμός

Ο τέρμα ορθολογισμός είναι σαν να προσπαθείς να ζήσεις τη ζωή σου σαν ρομπότ:

Εστιάζεις στα γεγονότα και αποφεύγεις να παίρνεις αποφάσεις βασισμένες σε συναισθήματα.

Μπορείς να είσαι πολύ αποτελεσματικός σε εργασίες που απαιτούν λογική και ανάλυση.

Αγνοείς τα συναισθήματά σου και των άλλων, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε ψυχρές σχέσεις και παρεξηγήσεις.

Δεν καταλαβαίνεις πώς τα συναισθήματα επηρεάζουν τη συμπεριφορά σου και των άλλων, οπότε μπορεί να μην αντιλαμβάνεσαι πότε κάποιος νιώθει άσχημα ή πότε εσύ ο ίδιος είσαι στο όριο.

2. Ο Τέρμα Συναισθηματισμός

Ο τέρμα συναισθηματισμός είναι σαν να ζεις σε μια νουβέλα δράματος:

Είσαι πολύ συντονισμένος με τα συναισθήματά σου και των άλλων.

Μπορείς να εκφράζεις τα συναισθήματά σου εύκολα και να δημιουργείς βαθιές συναισθηματικές συνδέσεις.

Μπορεί να παίρνεις αποφάσεις βασισμένες αποκλειστικά σε συναισθήματα, χωρίς να λαμβάνεις υπόψη τη λογική ή τα γεγονότα.

Είναι εύκολο να παρασυρθείς από τα συναισθήματά σου και να χάσεις τον έλεγχο, οδηγώντας σε υπερβολικές αντιδράσεις.

3. Η Χρυσή Τομή: Η Συναισθηματική Νοημοσύνη

Η συναισθηματική νοημοσύνη είναι η ικανότητα να χρησιμοποιείς και τα δύο — τη λογική και τα συναισθήματα — χωρίς να πέφτεις στα άκρα. Εδώ είναι πώς λειτουργεί:

Αναγνωρίζεις τα συναισθήματά σου και των άλλων χωρίς να τα αγνοείς ή να τα μεγαλοποιείς.

Χρησιμοποιείς τη λογική για να καταλάβεις τα γεγονότα και να πάρεις αποφάσεις, αλλά λαμβάνεις υπόψη τα συναισθήματα για να διαχειριστείς τις σχέσεις και τις καταστάσεις με ευφυΐα

Γιατί η Συναισθηματική Νοημοσύνη είναι το Κλειδί;

Δεν αγνοεί τα συναισθήματα (όπως κάνει ο τέρμα ορθολογισμός).

Δεν παρασύρεται από τα συναισθήματα (όπως κάνει ο τέρμα συναισθηματισμός).

Βρίσκει μια ισορροπία που σου επιτρέπει να λειτουργείς και να επικοινωνείς με τρόπο που είναι και λογικός και συναισθηματικά ευαίσθητος.

Γιατί η Ισορροπία είναι Σημαντική;

Στις σχέσεις: Μας βοηθάει να επικοινωνούμε με τρόπο που είναι και ευαίσθητος και αποτελεσματικός.

Στην εργασία: Μας επιτρέπει να είμαστε και δημιουργικοί και οργανωμένοι.

Στην προσωπική μας ανάπτυξη: Μας βοηθάει να νιώθουμε ολοκληρωμένοι και να ζούμε με αυθεντικότητα.

Με την λογική μπορούμε να λύσουμε με προβλήματα αλλά με το συναίσθημα δημιουργούμε συνδέσεις.

Η ποιότητα ζωής μας εξαρτάται και από τα δυο, όσο κι αν καμιά φορά δεν θέλουμε να το αποδεχτούμε.

Για να βρούμε την ισορροπία μεταξύ λογικής και συναισθήματος, το πρώτο βήμα είναι να γίνουμε ειδήμονες των συναισθημάτων μας.

Πώς; Ξεκινώντας να τα αναγνωρίζουμε και να τα ονομάζουμε. 

Δες παρακάτω μια λίστα που μπορεί να σου ανοίξει τον δρόμο.

 

Λίστα Αναγνώρισης Συναισθημάτων

1. ΧΑΡΑ

Ικανοποίηση: Νιώθω ευχαρίστηση από κάτι που πέτυχα.

Ευφορία: Έντονη χαρά, σχεδόν εκστατική.

Ανακούφιση: Ένα βάρος έφυγε, νιώθω πιο ελαφρύς/ελαφριά.

Ευγνωμοσύνη: Εκτιμώ αυτό που έχω, νιώθω τυχερός/τυχερή.

Έμπνευση: Κάτι με γεμίζει όρεξη και δημιουργικότητα.

Ελπίδα: Πιστεύω ότι τα πράγματα θα πάνε καλύτερα.

Αγάπη: Νιώθω βαθιά σύνδεση και φροντίδα για κάποιον/κάτι.

Υπερηφάνεια: Νιώθω χαρά για τον εαυτό μου ή κάποιον άλλον.

Γαλήνη: Είμαι ήρεμος/η, χωρίς ανησυχίες.

Ερωτήσεις διερεύνησης:

Τι ακριβώς με έκανε να νιώσω έτσι;

Πως μπορώ να επιτρέψω στον εαυτό μου να απολαύσει αυτή τη στιγμή;

Με ποιον τρόπο μπορώ να διατηρήσω αυτό το συναίσθημα στην καθημερινότητά μου;

 

2. ΛΥΠΗ

Θλίψη: Νιώθω βαριά, μελαγχολία, μια απώλεια.

Νοσταλγία: Μου λείπει κάτι/κάποιος από το παρελθόν.

Απογοήτευση: Τα πράγματα δεν εξελίχθηκαν όπως ήθελα.

Πένθος: Νιώθω απώλεια και βαθιά λύπη.

Μοναξιά: Νιώθω αποσυνδεδεμένος/η, χωρίς ουσιαστική επαφή.

Απόρριψη: Δεν έγινα αποδεκτός/ή, νιώθω ανεπιθύμητος/η.

Αυτολύπηση: Βλέπω τον εαυτό μου ως θύμα των καταστάσεων.

Μελαγχολία: Ήπια αλλά διαρκής θλίψη χωρίς ξεκάθαρη αιτία.

Ερωτήσεις διερεύνησης:

Τι χρειάζομαι αυτή τη στιγμή;

Πώς μπορώ να δώσω χώρο σε αυτό το συναίσθημα χωρίς να με κατακλύσει;

Τι θα έλεγα σε έναν φίλο που νιώθει έτσι;

 

3. ΘΥΜΟΣ

Ενόχληση: Κάτι μικρό με εκνευρίζει.

Εξοργισμένος/η: Έντονη, σχεδόν ανεξέλεγκτη οργή.

Δυσαρέσκεια: Νιώθω άβολα με μια κατάσταση.

Ζήλια: Θέλω κάτι που έχει κάποιος άλλος.

Φθόνος: Θέλω να χάσει ο άλλος αυτό που έχει.

Προδοσία: Κάποιος παραβίασε την εμπιστοσύνη μου.

Αδικία: Κάτι με κάνει να νιώθω πως δε με αντιμετωπίζουν δίκαια.

Περιφρόνηση: Αισθάνομαι ανώτερος/η από κάποιον άλλο.

Ερωτήσεις διερεύνησης:

Πραγματικά φταίει ο άλλος ή υπάρχει κάτι άλλο πίσω από αυτό το συναίσθημα;

Τι με πονάει περισσότερο σε αυτή την κατάσταση;

Πώς μπορώ να εκφράσω αυτό το συναίσθημα χωρίς να πληγώσω εμένα ή τους άλλους;

 

4. ΦΟΒΟΣ

Άγχος: Ακαθόριστη ανησυχία, περιμένω κάτι κακό να συμβεί.

Πανικός: Έντονος φόβος, αίσθηση απώλειας ελέγχου.

Αβεβαιότητα: Δεν ξέρω τι να περιμένω, νιώθω ανασφάλεια.

Ανασφάλεια: Δεν αισθάνομαι σίγουρος/η για τον εαυτό μου.

Ενοχή: Νιώθω ότι έκανα κάτι λάθος.

Ντροπή: Νιώθω ανεπαρκής ή εκτεθειμένος/η.

Αποστροφή: Νιώθω αποστροφή ή αηδία για κάτι.

Ερωτήσεις διερεύνησης:

Τι ακριβώς φοβάμαι;

Είναι αυτός ο φόβος μου ρεαλιστικός ή είναι μια σκέψη που με παγιδεύει;

Πώς μπορώ να φροντίσω τον εαυτό μου μέσα σε αυτό το συναίσθημα;

 

5. ΕΚΠΛΗΞΗ

Κατάπληξη: Κάτι με εντυπωσίασε θετικά.

Σοκ: Δυνατή αντίδραση σε κάτι απρόσμενο.

Σκεπτικισμός: Κρατώ επιφυλάξεις, δεν ξέρω αν πρέπει να πιστέψω κάτι.

Δέος: Νιώθω δέος και ταπεινότητα μπροστά σε κάτι μεγάλο.

Ερωτήσεις διερεύνησης:

Τι ακριβώς με εξέπληξε;

Πώς νιώθω απέναντι σε αυτή την αλλαγή;

Υπάρχει κάτι εδώ που μπορώ να μάθω;

 

6. ΑΗΔΙΑ

Αποτροπιασμός: Κάτι με αηδιάζει βαθιά.

Δυσφορία: Νιώθω άβολα σε μια κατάσταση.

Απώθηση: Θέλω να απομακρυνθώ από κάτι ή κάποιον.

Ερωτήσεις διερεύνησης:

Τι ακριβώς με κάνει να νιώθω έτσι;

Είναι κάτι πραγματικά επικίνδυνο ή μια προσωπική ευαισθησία;

Πώς μπορώ να προστατεύσω τον εαυτό μου χωρίς να απορρίψω ή να αγνοήσω το συναίσθημα μου;

 

7. ΕΜΠΛΟΚΗ & ΣΥΝΔΕΣΗ

Συμπόνια: Θέλω να βοηθήσω κάποιον που υποφέρει.

Ενσυναίσθηση: Καταλαβαίνω και νιώθω αυτό που περνάει ο άλλος.

Ροή (Flow): Είμαι απόλυτα αφοσιωμένος/η σε κάτι, χωρίς περισπασμούς.

Σύνδεση: Νιώθω ότι ανήκω, ότι έχω πραγματική επαφή με κάποιον.

Τρυφερότητα: Νιώθω γλυκύτητα και φροντίδα για κάποιον.

Έλξη: Έντονο ενδιαφέρον προς κάποιον/κάτι.

Ερωτήσεις διερεύνησης:

Με ποιους τρόπους μπορώ να καλλιεργήσω πιο αυθεντικές σχέσεις;

Τι χρειάζομαι από αυτή τη σύνδεση;

Πώς μπορώ να δείξω περισσότερη κατανόηση και σε εμένα και στους άλλους;

 

Η ζωή δεν είναι μαύρο ή άσπρο — είναι όλο οι αποχρώσεις του γκρι. Και η συναισθηματική νοημοσύνη είναι αυτό που μας βοηθάει να βλέπουμε και να εκτιμούμε όλες αυτές τις αποχρώσεις, χωρίς να χρειάζεται να επιλέγουμε μεταξύ “Ρομπότ” και “Μάρθα Βούρτση”.

 

 

Διάβασε επίσης :Gaslighting – Συναισθηματική χειραγώγηση

Ρίξε μια ματιά και  εδώ : Τα άγνωστα οφέλη της Ευγνωμοσύνης

Φωτογραφία από JJ Jordan: https://www.pexels.com/el-gr/photo/3054065/

Φωτογραφία από cottonbro studio: https://www.pexels.com/el-gr/photo/6153343/